Ενήλικας

Η καλή ψυχολογική κατάσταση είναι ένας εξαιρετικά βασικός παράγοντας της ζωής των ανθρώπων ανεξαρτήτως φύλου, εθνικότητας, ηλικίας. Η έγκυρη επιστημονική ενημέρωση και παρέμβαση μπορούν να βοηθήσουν στην αναβάθμιση της ψυχολογικής υγείας και της ποιότητας ζωής τους. Ακολουθεί σύντομη περιγραφή ψυχολογικών προβλημάτων όπως διαταραχές συναισθήματος, διαταραχές προσωπικότητας, προβλήματα αυτό-εκτίμησης, ψυχογενείς διατροφικές διαταραχές και ζητήματα νευροψυχολογίας.

 

Προσοχή: Οι κατωτέρω περιγραφές έχουν σκοπό να δώσουν μια γενική εικόνα των προβλημάτων και δεν στοιχειοθετούν διαγνώσεις. Η διάγνωση γίνεται μόνο από κατάλληλους επιστήμονες όπως ορίζεται από την διεθνή βιβλιογραφία, κλινική πρακτική και σχετικά πρωτόκολλα.

ΨΥΧΟΛΟΓΙΚΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ

“Επιλέξτε τους τίτλους από την ακόλουθη λίστα ώστε να δείτε πληροφορίες για το αντίστοιχο ψυχολογικό πρόβλημα”

Σε αυτήν την κατάσταση, ο άνθρωπος αισθάνεται πως δεν έχει τον έλεγχο της ζωής του και έχει αναμενόμενη ανησυχία για πολλά διαφορετικά θέματα, όπως σχέσεις, εργασία, οικογένεια, υγεία. Αντιμετωπίζει  δυσκολία ελέγχου των ανησυχιών καθώς και αίσθηση κόπωσης, εκνευρισμού, δυσκολία συγκέντρωσης. Οι ψυχολογικές θεραπείες στοχεύουν στο να επαναφέρουν τον αυτό-έλεγχο και αυτό-οργάνωση του ανθρώπου οδηγώντας τον σε ψυχολογική ισορροπία. 

Κάποιοι φοβούνται να εκτεθούν σε αγνώστους ανθρώπους κυρίως λόγω φόβου κριτικής ή απόρριψης. Το κοινωνικό άγχος μπορεί να προκαλέσει παραίτηση και απομάκρυνση από άλλους ανθρώπους  και συνοδεύεται από ελάττωση της αυτό-εκτίμησης και μοναξιά.

Ο πανικός είναι η ψυχολογική κατάσταση στην οποία υπάρχει μια ξαφνική αύξηση έντονου φόβου ή τρόμου που συνοδεύεται από σωματικά συμπτώματα όπως ταχυκαρδία, εφίδρωση, δύσπνοια, ζαλάδα, ναυτία, ταχυπαλμία. Ο πανικός δημιουργείται από απότομη και έντονη αύξηση ορμονών άγχους η οποία πυροδοτείται από τον εγκέφαλο όταν αντιλαμβάνεται φυσική ή ψυχολογική απειλή. Μια σημαντική συνέπεια του πανικού μπορεί να είναι η αποφυγή καταστάσεων με εμπειρία πανικού, με αποτέλεσμα συναισθήματα ανημποριάς  για συμμετοχή, διασκέδαση καθώς και ελάττωση της αυτό-εκτίμησης.

Η φοβία συνοδεύεται από δυσφορία και σωματικά σημάδια έντασης που συχνά εξελίσσονται σε πανικό. Η θεραπευτική προσέγγιση στοχεύει στην αναδιάρθρωση των φοβικών σκέψεων, αντιλήψεων, εικόνων ή τραυματικών εμπειριών και με την βοήθεια συγκεκριμένων τεχνικών ο άνθρωπος διδάσκεται τη χρήση δεξιοτήτων ώστε να έχει τον έλεγχο στα ερεθίσματα ενός αγχωτικού περιβάλλοντος.

Ψυχολογικές θεραπείες προσφέρουν επιστημονική παρέμβαση στην διαχείριση διάφορων φοβιών, όπως φοβίες για αεροπλάνο, ύψη, ζώα, φοβία κατάποσης, κοινωνική φοβία, κλειστών / ανοιχτών χώρων, παρουσίασης σε κοινό, εμετοφοβία, δυσμορφοβία, αγοραφοβία και άλλες.

Η αγοραφοβία διακρίνεται από άγχος, πιθανόν επεισόδια πανικού στην έκθεση κλειστού, ανοιχτού χώρου ή πολυκοσμία Παραδείγματα περιλαμβάνουν φόβο σε στοές, σινεμά, μετρό, υπερκαταστήματα, πάρκα. Σταδιακά, ο φόβος, ο επερχόμενος πανικός αυξάνονται και η εμπιστοσύνη μειώνεται χωρίς κατάλληλη θεραπεία. Σύμφωνα με την φύση των συμπτωμάτων και το βαθμό δυσκολίας που αντιμετωπίζει ο άνθρωπος, η ψυχολογική θεραπεία μεταξύ άλλων εστιάζει στην κατανόηση του μηχανισμού των φοβιών, στον έλεγχο της σκέψης, των συναισθημάτων, της συμπεριφοράς και στην εκμάθηση δεξιοτήτων και τεχνικών αντιμετώπισής τους.
Το μετά-τραυματικό άγχος είναι μια μορφή αγχώδους διαταραχής που εμφανίζεται ως μια καθυστερημένη ή συνεχιζόμενη αντίδραση μετά από εμπειρία ενός τραυματικού γεγονότος το οποίο μπορεί να είναι πραγματικό ή απειλητικό προς εμάς ή άλλους. Χαρακτηρίζεται από έντονο φόβο, και αίσθηση ανικανότητας, όπου το τραυματικό γεγονός αναβιώνει επίμονα στη μορφή αγχωδών μνημών, επαναλαμβανόμενων ονείρων και δυσάρεστων αναδρομών στο παρελθόν. Υπάρχουν αποτελεσματικές ψυχολογικές θεραπευτικές προσεγγίσεις για τη διαχείριση του μετά-τραυματικού άγχους.
Το κύριο στοιχείο της ιδεοψυχαναγκαστικής διαταραχής είναι παρουσία επαναλαμβανόμενων καταναγκασμών ή βασανιστικών ιδεών που είναι χρονοβόρες και/ή δημιουργούν έντονο άγχος και δυσκολίες στην καθημερινότητα του ατόμου. Οι ψυχαναγκασμοί είναι επίμονες σκέψεις, παρορμήσεις ή εικόνες που εκδηλώνονται ως ακατάλληλες παρεμβολές με τελετουργικό τρόπο, και εμφανίζονται ως αμφιβολίες, επιμονή με την καθαριότητα και τακτοποίηση, έλεγχο, επανάληψη λέξεων. Ψυχολογικές θεραπείες έχουν δείξει ιδιαίτερα θετικά αποτελέσματα στις ιδεοψυχαναγκαστικές συμπεριφορές.
Η κατάθλιψη είναι από τα πιο συχνά ψυχολογικά προβλήματα που οδηγούν τους ανθρώπους προς αναζήτηση θεραπείας. Έλλειψη χαράς, δυσκολίες στη συγκέντρωση και λήψη αποφάσεων, στο ξεκίνημα δραστηριοτήτων, ενοχές για προηγούμενες πράξεις, προβλήματα φυσιολογίας, κι ενδεχομένως τάσεις ή προτροπές αυτοκτονίας.
Οι γυναίκες με μεταλόχεια κατάθλιψη υποφέρουν από τα ίδια συμπτώματα που έχουν άτομα με κλινική κατάθλιψη και φανερώνονται περίπου, τέσσερεις εβδομάδες μετά τη γέννα. Η μεταλόχεια κατάθλιψη συνήθως κάνει την μητέρα να αισθάνεται πολύ άγχος και απόσταση από το μωρό της, παρότι υπάρχει έντονη επιθυμία σύνδεσης με το μωρό. Οι μητέρες έχουν αισθήματα ενοχής και ντροπής ενώ αισθάνονται απόλυτη ανάγκη για υποστήριξη κι επιβεβαίωση από τους οικείους τους. Ιδιαίτερα, η Διαπροσωπική θεραπεία στοχεύει στην μείωση των συμπτωμάτων και στην καλύτερη λειτουργία της νέας μητέρας.
Η διπολική διαταραχή χαρακτηρίζεται από ένα συνδυασμό επεισοδίων μανίας και κατάθλιψης. Το επεισόδια μανίας ορίζεται ως μια περίοδος κατά τη διάρκεια της οποίας υπάρχει μια μη λειτουργική εκτεταμένη, αυξημένη, ευερέθιστη διάθεση. Επίσης ο άνθρωπος μπορεί να παρουσιάζει διογκωμένη αυτό-εκτίμηση, ελαττωμένη ανάγκη για ύπνο, σκέψεις ανταγωνισμού, διάσπαση, μειωμένη αφύπνιση για τις συνέπειες των πράξεών του, μια έντονη, μη λειτουργική ανάγκη για την πραγματοποίηση ενός συγκεκριμένου στόχου. Συχνά, οι άνθρωποι που υποφέρουν από διπολική διαταραχή έχουν εμπειρία επεισοδίου μανίας σε σχετικά νεαρή ηλικία, μια εμπειρία ιδιαίτερα εκφοβιστική καθώς προκαλεί αισθήματα σύγχυσης και έλλειψης ελέγχου. Οι διαπροσωπικές σχέσεις συχνά δυσκολεύουν καθώς οι τριγύρω άνθρωποι δεν αντιλαμβάνονται τον λόγο αλλαγής της συμπεριφοράς. Ψυχολογικές θεραπείες προσφέρουν στρατηγικές αντιμετώπισης δυσκολιών και κρίσεων της ζωής του ανθρώπου συνεισφέροντας στην πολυδιάστατη παρέμβαση για τη διαχείριση της διπολικής διαταραχής.
Οι διαταραχές προσωπικότητας ορίζονται ως ένα διαρκές πρότυπο εσωτερικής εμπειρίας και συμπεριφοράς το οποίο αποκλίνει έντονα από τις προσδοκίες της κουλτούρας του ανθρώπου που το επιδεικνύει. Μακροχρόνιες δυσκολίες στις διαπροσωπικές σχέσεις και στη διαχείριση / έλεγχο των συναισθημάτων τους και οι αυστηρές, μη ευέλικτες ιδέες γίνονται θεραπευτικοί στόχοι φέρνοντας θετικά αποτελέσματα στην καθημερινότητα των ανθρώπων.. Αναλόγως των προβλημάτων, οι διαταραχές προσωπικότητας κατηγοριοποιούνται σε οριακή, αποφευκτική, εξαρτησιακή, ψυχαναγκαστική, ναρκισιστική. Να τονιστεί πως για να δοθεί η διάγνωση, αυτή η απόκλιση πρέπει να είναι δριμεία, διαβρωτική, χρόνια και να έχει σημαντική αρνητική επίπτωση στο άτομο και στον περίγυρό του. Υπάρχουν κατάλληλες ψυχολογικές θεραπείες που έχουν δομή, καθαρή διαπροσωπική εστίαση κι επιτρέπουν δυνατή συνεργασία μεταξύ του ανθρώπου και του θεραπευτή, βασισμένες σε ερευνητικά δεδομένα για τα θεραπευτικά αποτελέσματα σε θέματα διαταραχών προσωπικότητας.
Η αυτό-εκτίμηση αναφέρεται στην στάση, γνώμη, αξιολόγηση που έχει κάποιος για τον εαυτό του. Αποτελεί βασικότατο πλαίσιο, έναν καθρέφτη, της διαπροσωπικής μας εμπειρίας την οποία και διαμορφώνει σε μεγάλο βαθμό.
Η χαμηλή αυτό-εκτίμηση είναι παρούσα σε μια σειρά ψυχολογικών προβλημάτων,καθώς ο φόβος του «δεν είμαι αρκετός/ή» μπορεί να υποβιβάσει την ικανότητα δημιουργίας ή διατήρησης στενών σχέσεων, επίδοσης στην εργασία και ικανοποίησης σε κοινωνικές καταστάσεις. Οι κατάλληλες ψυχολογικές προσεγγίσεις αλλάζουν μεταξύ άλλων επαναλαμβανόμενες αρνητικές εκτιμήσεις με αποτέλεσμα αναβαθμισμένη και λειτουργικότερη αυτό-εκτίμηση.
Είναι ένα σημαντικό πρόβλημα που δυσκολεύει ιδιαίτερα τη την κοινωνική δραστηριότητα και συναναστροφή. Κατάλληλα σχεδιασμένες ψυχολογικές προσεγγίσεις βοηθούν στο να ξεπεραστεί αυτό το δυσλειτουργικό συναίσθημα και καθιστούν ικανό τον άνθρωπο να οδηγήσει τη ζωή του ελεύθερα και αναβαθμισμένα.
Η αναβλητικότητα είναι πολύ συχνή και μπορεί να επηρεάσει δυσμενώς την ζωή του καθενός σε μια πληθώρα καταστάσεων. Εκτιμάται ότι 20% των ανθρώπων προσδιορίζουν τον εαυτό τους ως μόνιμα αναβλητικούς. Η αναβλητικότητα συναντάται σε 3 τύπους ανθρώπων: «Αποφευκτικοί» που προσπαθούν να αποφύγουν πιθανή αποτυχία, «Αναζητητές συγκινήσεων» που κινητοποιούνται από την πρόκληση της τελευταίας στιγμής νιώθοντας ικανοποίηση όταν το πετυχαίνουν. «Αναποφάσιστοι» που δεν αποφασίζουν ώστε να αποφύγουν οποιαδήποτε ευθύνη ή στη πρόκληση της τελευταίας στιγμής. Υπάρχουν ψυχολογικές προσεγγίσεις που βοηθούν στη διαχείριση και ελαχιστοποίηση της αναβλητικότητας είτε αυτή οφείλεται σε τάσεις τελειοθηρίας, δυσκολία στη λήψη αποφάσεων, στο φόβο της αποτυχίας/επιτυχίας, ή στη πρόκληση της τελευταίας στιγμής.

Για εφήβους και ενήλικες που παλεύουν με την τροφή, το βάρος και με δυσκολίες στην εικόνα σώματος προσφέρονται διάγνωση και εξατομικευμένη θεραπεία, γονεϊκή συμβουλευτική και/ή οικογενειακή θεραπεία.

Το πλάνο παρέμβασης είναι σχεδιασμένο και προσαρμοσμένο στις ατομικές ανάγκες του κάθε ανθρώπου.

Η ανάρρωση από μια διατροφική διαταραχή απαιτεί πάντα προσοχή και στόχευση τόσο των σωματικών όσο και των ψυχολογικών πτυχών της διαταραχής.

Χρειάζεται να εξεταστούν οι ψυχολογικοί λόγοι και οι συναισθηματικές ανάγκες που διέπουν τη συμπεριφορά του ανθρώπου.

Περισσότερα…